Uzun zamandır heyecanla beklediğim Black Lion Audio – Bluey Limiter sonunda test için stüdyomun kapısından içeri teşrif etti. Ses kayıt teknolojilerine ilgi duyup 1176 efsanesinden habersiz olanımız yoktur herhalde.
Birçok mühendisin ses işlerken attığı imzalarda payı olan bu ekipmanı salt bir kompresör olarak ele almak, diğer becerilerini küçümsemek olurdu. Bu yüzden test yazım, sadece teknik özellikleri ile sınırlı kalmayacak.
Önce üretici firma ile başlayalım; Amerikan “Black Lion Audio” markası uzun yıllardır yüksek seviye ekipmanlara yaptıkları modifikasyonlarla tanınmış butik bir üretici. Aynı zamanda modifikasyon çalışmalarından gelen tecrübelerini üretime yönlendirip, endüstride birçok klasikleşmiş ekipmanı geliştirerek kendi atölyelerinde yeniden yaratmaktalar.
Çalışmalarını beğenerek takip etmekte olduğum Chris Lord-Alge bugün en yüksek seviyede projeler üreten prodüktör / mühendislerden biri. Geçtiğimiz yıl kayıt ve mix mühendislerini sevindiren haber, Yamaha NS 10M monitörlerin, Avantone CLA-10 (NS 10M) ismi ile aslına sadık kalınarak üretilmeye başlanmasıydı ve bilindiği üzere yeni üretimlere, fanatik bir NS10M kullanıcısı olduğundan kendisinin (CLA10) ismi verildi.
Şimdi bu konu neden araya girdi ve ne alakası var diye düşünebilirsiniz, ama var işte ☺ Bilindiği üzere üretimde kaldığı süreç içinde blue strip dahil bir çok farklı (benim bildiğim 10’un üzerinde) 1176 versiyonu var. Lord-Alge stüdyosundaki 4 adet Blue Strip 1176 limiter içinden özellikle bir tanesini çok seviyor ve vokal sound’undaki imzasını da bununla atıyor.
Elindeki bu özel 1176’dan daha fazla adet elinde olsun istiyor ve bunun için BLA mühendisleri ile irtibata geçiyor. Birçok ekipman arasından özenle seçilmiş bu “özel” 1176 hemen mercek altına alınıyor ve tam değerlerine sadık kalınarak yeniden yaratılıyor. Zaman içinde ihtiyaç duyulan ve sıklıkla modifikasyon olarak kullanıcıları tarafından kendilerinden talep edilen çok önemli bir de fonksiyon eklenerek: Dry / Wet potansı. Bluey Limiter’in tasarım ve üretim hikayesi işte bu şekilde.
Şimdi sadede gelelim ve incelemeye başlayalım; konstrüksiyon olarak sağlamlık hissi veren bir ekipman var elimizde. Gerek kasası, gerek vu metresi, gerekse potansları uzun yıllar kullanıma uygun ve gayet şık duruyor.
Vu metresi benim alıştığım yeni jenerasyon ekipmanlara göre biraz hantal hareket ediyor. Orijinaline sadık kaldıkları için böyle olduğunu düşünüyorum, çünkü elimdeki bir çift vintage Urei La4 vu metrelerinde de durum farksız.
Kullanım şekline gelirsek 1176 nın en karakteristik özelliği üzerinde eşik (threshold) potansı bulunmamasıdır. Eşik seviyenizi 1176'larda giriş ve çıkış potanslarında yapacağınız dengelemelerle belirlersiniz. Bluey modelde de çalışma prensibi aynı şekilde. İlk kez 1176 ile tanışacak olanların, tecrübe için bir süre üzerinde mesai yapmaları gerekecektir.
1176’yı karakteristik yapan fonksiyona gelirsek; Üzerindeki kompresyon oranlarının (4:1, 8:1, 10:1 ve 20:1) tümüne birden basarak sesde bir nevi bozulma yaratıyorsunuz ki tam bu noktada 1176’nın özgün sound’u kendini hissettirmeye başlıyor.
Kaydettiğim vokal kanalını üzerinden geçirdiğimde vokal daha heyecanlı, orta sesleri öne alan bir renge kavuşuyor. Ayrıca hardware input’u sürdükçe çok daha canlı ve enerjik (punch) bir etki almaya başlıyorsunuz. Eğer bu özgün rengi kaybetmeden kompres etkisini daha az hissetmek isterseniz işte tam bu noktada Bluey Limiter’ı diğer 1176 replikalarından ayıran en önemli avantajı devreye giriyor. Herhangi bir yönlendirme (routing) v.s. yapmadan direkt olarak üzerindeki Wet/Dry potansı ile istediğiniz sonucu elde edebiliyorsunuz. Son derece pratik bir çözüm! Elimde bir adet vintage 1176 olsaydı, mutlaka bu yönde bir modifikasyon için kolları sıvardım ☺
Vokal dışında akustik gitar, bas gitar, trampet kayıtlarım üzerinde de test ettim. Yine wet / dry fonksiyonu ile çok geniş bir yelpazede renkler yakaladım. Karakteristik sound’u müziğe adeta ruh veriyor, çok etkileyici! Hemen her ciddi stüdyoda kullanıcı bulmasına şaşırmamak lazım.
Şimdi özenle seçilmiş komponentleri bir listeleyelim:
- Tamamen ayrık devre tasarımı
- Polyester kapasitörler
- Vintage ekipmanlardan ilham alınarak üretilmiş tek yönlü PCB düzeni
- 1979 yılından bu yana bir çok yüksek seviyede markaya trafo tasarlayan “Cinemag” üretimi trafo (orijinaline sadık kalınarak özel siparişle yapılmış).
- Orijinaline sadık kalınmış boyutta, büyük ve kaliteli bir Vu metre
Sonuç:
Gerek hardware, gerekse software modelleme olarak neredeyse her üreticinin izini sürdüğü, genetik kodlarından yararlandığı 1176 için “stüdyoların ve kayıt zincirlerinin olmazsa olmazı” dersem pekte abartmış olmam diye düşünüyorum.
Elimizde ilk üretildiği yıllardaki özgün ses kalitesine sahip, fakat yaşlanmamış, dipdiri çalışan bir 1176 var. Yüksek kalitesine rağmen oldukça uygun fiyatla ev stüdyolarına dahi girebilecek bu comp / limiter’ı kayıt zincirinizde veya mixlerinizde gönül rahatlığıyla kullanabilir, kendi imzanızı yaratabilirsiniz.
Test yazımın sonuna sizler için Chris Lord-Alge'nin bir videosunu ekliyorum. Videonun içinde orijinal 1176 ile BLA Bluey Limiter arasındaki karşılaştırmalı ses örneklerini dinleme imkanı bulacaksınız.
Şimdiden iyi eğlenceler...
Saygılarımla...