Ney Nedir? Özellikleri Nelerdir?

[Cho®dSolo]

Ney Nedir Özellikleri Nelerdir

Ney

Sümerce’ den Farsça’ ya geçen “ nâ ” veya “ nay ”, kamis, kargi anlamlarina da gelen bu çalginin en eski adidir. Arap toplumunda üflemeli çalgilarin hemen tümü için kullanilan “ mizmâr ” sözcügü, (nefes borusu, ses organi anlaminda) ney için de kullanilmistir

Türkçe’ de ise hemen her zaman “ ney ” olarak anilmistir.Sümer toplumunda MÖ 5000 yillarindan itibaren kullanildigi sanilan bu çalgiya ait elimizdeki en eski bulgu, MÖ 2800-3000 yillarindan kalan bugün Amerika’da Phledelphia Üniversitesi Müzesi’ nde sergilenen neydir. Çalginin o dönemlerde de dinsel törenlerde kullanildigi sanilmaktadir. Assomption rahiplerinden Thibaut’ un “esrârengiz, cezbedici, tatli ve âhenkli bir ses” diye tanimladigi ve su sekilde siirlestirdigi ney sadâsi, her dönemde insanlari derinden etkilemis, özellikle dinsel duygulari çagristirmistir.

Hz. Mevlânâ’ ya göre mûsikî Allah’ in lisânidir.Mûsikî ile temizlenmeyen rûh yükselemez, aksine yerdeki bayagi ihtiraslara bulasarak kirlenir ve körelir. Gerçek mûsikî insana hayvânî hisleri hatirlatmak söyle dursun, ona “sonsuz varlik” i hissettirir, sezdirir. Bu sezgiyle onu O’ na yaklastirir ve nihâyet ulastirir. Bunda en etkili ses ise ney sadâsidir.Hz. Mevlânâ’ nin fesefesinde ney, “insan-i kâmil” in (yani bir takim merhalelerden geçerek olgunlasmis insanin) sembolüdür ve ask derdini anlatmadadir. Benzi sararmis, içi bosalmis, bagri daglanarak delikler açilmis, ancak Yüce Yaratici’ nin üfledigi nefesle hayat bulan, tipki insan gibi geldigi yere özlem duyan ve delik desik olmus sînesinden çikan feryâd ve iniltileri ile insanlara sirlar fisildayan bir dosttur. Bu sebeple ney, mevlevîlerce kutsanmis ve “ nây-i serîf ” diye anilmistir.

[poyraz53]

tüm enstrumanlar duyguları yansıtmanın,ifade etmenin bir aracıdır , ama Ney duygunun ta kendisidir bence.üflendigi an akılda olan hersey sıfırlanır ve yerini yepyeni hislere bırakır.işte NEY i diger enstrumanlardan ayıran en büyük fark.

[karalp33]

teknik olarak söylemek istediğim bir kaç şey var,

ney dokuz boğumdan olusur ve 13 parça set halinde bulunur.ney 45 derece açıyla tutulur ve üflenir.yaklaşık ses kapasitesi 3 oktavdır ve nefes farklarıyla çalınır.neyin üflenmesi yeni öğrenenler için zorluk yaratabilir.ancak ney diğer nefesli(renkli) sazlardan çok çok ayrıdır.iki parmak makam gereğince kesinlikle kalkmaz.örneğin muhayyer makamında ön yüzünde bulunan 6 delikte işaret orta parmaklarınız ve arka deliği kapatan baş parmağınız kalkmaz.sadece duygu vermek açısından açılıp kapatılır.neyde oktav geçişleri çok basittir.ilk perdede bütün notalar açıldıktan sonra ön yüzündeki ilk 5 delik kapatılır ve biraz daha sert üflenir.ney üfleme tekniğinde soğuk ılık sıcak diye sınıflandırılır,bunlar üfleme şiddetleridir.tabiki pes seste az üflemeniz,orta perdede biraz daha sert,üçüncü oktavı çalarken biraz daha dik ve sert çalmanız gerekir.